Wasza wysokość...

Na drabinie czy też na kilkumetrowym rusztowaniu lepiej być przygotowanym!

Pamiętaj, że poniższy artykuł ma na celu zwrócić Twoją uwagę na wybrane aspekty pracy na wysokości, ale nie zastąpi rzetelnego kursu zawodowego i BHP.

Stoczniowiec malujący burtę statku, człowiek instalujący reklamę na ścianie wieżowca czy też dekarz montujący nową rynnę – wszyscy oni pracują na wysokościach, które wielu mogłyby przyprawić o zawrót głowy. Co ciekawe, niebezpiecznie robi się już na pułapie – uwaga! – 1 metra nad ziemią! Tak w każdym razie mówią przepisy. Czy słusznie?

Co to znaczy „wysoko?

Tylko jeden metr! Lepiej pomyśleć o tym, kolejny raz wchodząc na biurko bez kasku na głowie i barierek ochronnych. W publikacjach PIP możemy znaleźć opis m.in. następującego zdarzenia: 26- letni pracownik wykonywał prace związane z demontażem starych oraz montażem nowych rynien. Podczas schodzenia z drabiny, nie będąc przypięty linką bezpieczeństwa, nieustalonych przyczyn spadł z wysokości 1 metra i uderzył głową o betonowe płyty chodnikowe doznając poważnego urazu. Na takiej wysokości zwykle nie spodziewamy się wypadku.

Zanim wyruszysz w górę

Przed rozpoczęciem pracy na wysokości każdy powinien przejść odpowiednie badania lekarskie oraz przeszkolenie. Zapewnienie ich leży po stronie pracodawcy. Prowadzący kurs na pewno poinformuje uczestników o konieczności stosowania środków ochrony osobistej, takich jak szelki bezpieczeństwa, różnego rodzaju uprzęże i kaski. Gdyby pamiętał o nich 22-letni mężczyzna, o którym wspomina jeden z raportów PIP, pewnie nie odniósłby obrażeń lub byłyby one mniej poważne. Zgodnie z opisem wydarzeń, podczas wykonywania prac remontowych na daszku tarasu budynku jednorodzinnego, nie posiadając żadnych zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości, mężczyzna cofał się, stracił równowagę i spadł z ponad 4 metrów.

Konstrukcje i rusztowania

Wszystkie konstrukcje, które będziesz wykorzystywać, powinny mieć atest i właściwy stan techniczny oraz wytrzymałość. Tak samo jak obiekt, przy którym planujesz je zamontować! Informacje na ten temat możesz znaleźć w towarzyszącej im dokumentacji, a także na przytwierdzonych do nich tabliczkach i naklejkach. Inspektorzy nadzoru budowlanego często widzą na rusztowaniach platformy zrobione ze starych desek. Należy też zamontować w odpowiednich miejscach barierki i krawężniki oraz upewnić się, że pomosty są stabilnie przymocowane i mieszczą nas, a także potrzebny sprzęt.

Z perspektywy pracodawcy

Brak nadzoru, tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór odstępstw od przepisów i zasad BHP czy stosowanie niewłaściwej technologii może nie tylko stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, ale również skutkować odpowiedzialnością karną w postaci kar pieniężnych. Ich wysokość zależna jest od rodzaju stwierdzonych naruszeń i wynosi o d 1 d o 5 tysięcy złotych. W przypadku utrudniania pracy kontrolerowi możliwe jest również nałożenie grzywny wynoszącej 30 tysięcy złotych. Zatrudniając pracowników, musimy również zwrócić uwagę na stan ich zdrowia i przeciwwskazania do przebywania na wysokości.

Kto może pracować na budowie?

Należy pamiętać, że do pracy na wysokości można skierować tylko pracownika, który:

• posiada aktualne szkolenie z dziedziny BHP, którego program obejmował zagadnienia dotyczące pracy na wysokości,
• posiada aktualne badania lekarskie stwierdzające zdolność do wykonywania pracy na wysokości (skierowanie na badania wysokościowe powinno zawierać wyraźną adnotację o pracy powyżej lub poniżej 3 m),
• został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą.

Wszystkie te informacje powinny być potwierdzone podpisem specjalisty BHP lub lekarza.

Konieczność używania przez pracownika na stałe szkieł korekcyjnych (nie dotyczy soczewek kontaktowych) stanowi przeciwwskazanie do wykonywania pracy na wysokości powyżej 3 m.

Prace na wysokości mogą wykonywać wyłącznie pracownicy posiadający aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do tej pracy.

Pracownicy zatrudnieni przy pracach na wysokości:

• do 3 m – podlegają lekarskim badaniom okresowym co 3–5 lat (w zależności od wskazań lekarza),
• powyżej 3 m – podlegają lekarskim badaniom okresowym co 2–3 lata (w zależności od wskazań lekarza).
• Po ukończeniu 50. roku życia badania należy wykonywać corocznie.

Zapewnij warunki i sprzęt

To na pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia swoim pracownikom odpowiedniego przeszkolenia. Kursy przeprowadzane są, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w godzinach pracy, więc bardzo często pracodawcy przeznaczają na nie maksimum od 2 do 3 godzin. Tak krótkie szkolenie nie pozwala nauczyć pracownika tzw. bezpiecznych zachowań i poruszyć jego wyobraźni, by miał świadomość, na jakie zagrożenia jest narażony. Zapewnienie odpowiednich środków ochrony oraz materiałów do konstrukcji zabezpieczeń również jest po stronie zatrudniającego.

Najczęstsze błędy

Z dotychczasowych publikacji PIP wynika, że najczęstsze błędy to: brak właściwych urządzeń zabezpieczających, niewłaściwe środki ochrony zbiorowej, np. oświetlenie lub instalacja odgromowa, niewłaściwe wykonanie zabezpieczeń przed upadkami z dachów i stropów (krawędzie, otwory technologiczne, świetliki dachowe), ciągów komunikacyjnych, pomostów i rusztowań. Kontrolerzy zwracają również uwagę na niekorzystanie ze środków ochrony osobistej, brawurę i brak odpowiedniej kontroli ze strony pracodawcy lub wyznaczonych przez niego osób.