Świat wokół nas ciągle się zmienia. Pojawiają się nowe rozwiązania, które ułatwiają codzienne egzystowanie. Dotyczy to niemal każdej dziedziny naszego życia. Również w budownictwie stosuje się coraz nowsze technologie pozwalające budować szybciej, lepiej i wydajniej. Przykładem mogą być tutaj domy i budynki pasywne.
Dom pasywny charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię. Z tego względu każdy budynek tego typu nie generuje dużych kosztów związanych z utrzymaniem. Doprowadzenie obiektu do standardu niskoenergetycznego wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań projektowych już na etapie ustalania planu funkcjonalno-użytkowego budynku.
Mały dom pasywny – charakterystyka
Dom pasywny to budynek, który został zaprojektowany i wykonany z uwzględnieniem odpowiednich rozwiązań technologicznych, mających na celu minimalizację zużycia energii w ogólności, a szczególnie energii pochodzącej ze źródeł nieodnawialnych (węgiel, gaz, olej opałowy). Główną cechą domu pasywnego jest wydajna izolacja termiczna, która chroni go przed stratami ciepła w zimie oraz przed przegrzewaniem w lecie. W budynkach tego typu stosuje się również wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, która umożliwia stałe dostarczanie świeżego powietrza, jednocześnie minimalizując stratę energii cieplnej. Obiekty niskoenergetyczne są przyjazne dla środowiska, ale również gwarantują znaczne oszczędności finansowe, związane z obniżeniem rachunków za energię.
Dom pasywny, jak sama nazwa wskazuje, zużywa bardzo mało energii. Przyjęto, że wartością graniczną zapotrzebowania na energię pierwotną, czyli pochodzącą ze źródeł nieodnawialnych jest 15 kWh/m²/rok.
Przeczytaj również: Budynek pasywny - co to jest i ile kosztuje?
Projektowanie domów pasywnych – o czym należy pamiętać?
Projektowanie domów pasywnych wymaga odpowiedniego podejścia i właściwej koordynacji międzybranżowej. Tylko odpowiednio przemyślana koncepcja umożliwia osiągnięcie wysokiej efektywności energetycznej i minimalizacji zużycia energii. Podczas projektowania domu pasywnego należy wziąć pod uwagę m.in. następujące kwestie:
- izolację termiczną – domy pasywne wymagają maksymalnego ograniczenia przenikalności cieplnej zewnętrznych przegród. Kwestia ta obejmuje przede wszystkim ściany, podłogi i dach, ale także elementy stolarki okiennej i drzwiowej. Podczas projektowania i wykonawstwa budynków niskoenergetycznych rekomenduje się stosowanie materiałów i wyrobów o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła lambda;
- zastosowanie ciepłych okien i drzwi – w domach pasywnych powinny znaleźć się energooszczędne okna oraz drzwi, które są szczelne i wydajnie izolują termicznie;
- orientację budynku – budynek powinien być zlokalizowany na działce w taki sposób, aby okna były skierowane na południową stronę w celu maksymalnego wykorzystania energii słonecznej w okresie zimowym;
- proporcje budynku – w bilansie energetycznym bardzo ważna jest minimalizacja powierzchni zewnętrznej budynku w stosunku do jego kubatury; pod tym względem najkorzystniej wypadają projekty budynków o płaskim dachu bez elementów wystających poza obrys budynku (np. okapy)
- system wentylacji z odzyskiem ciepła – zastosowanie systemu wentylacji mechanicznej z rekuperacją pozwala na stały dostęp świeżego powietrza, a jednocześnie umożliwia odzyskiwanie ciepła z usuwanego powietrza;
- minimalizację mostków termicznych – projektując budynek pasywny, należy unikać tworzenia nadmiernej liczby połączeń i styków oraz elementów architektonicznych, które mogą prowadzić do utraty ciepła;
- masy cieplne – projektując budynek niskoenergetyczny, warto uwzględnić masy cieplne, takie jak podłogi betonowe, które pomagają w magazynowaniu i powolnej emisji energii cieplnej;
- wykorzystanie energii słonecznej – w projekcie domu pasywnego powinien znaleźć się system kolektorów słonecznych lub paneli fotowoltaicznych umożliwiający podgrzewanie wody użytkowej lub wytwarzanie energii elektrycznej na potrzeby eksploatacji budynku; dodatkowo wykorzystanie energii słonecznej oznacza także poziom projektowania, uwzględniający energię światła słonecznego w ogólnym bilansie cieplnym wnętrza;
- monitorowanie zużycia energii – uwzględnione na etapie projektowym systemy monitoringu zużycia energii pozwalają mieszkańcom śledzić i optymalizować zużycie energii;
- zrównoważone materiały budowlane – dobrym rozwiązaniem podczas projektowania budynków niskoenergetycznych jest wybieranie zrównoważonych materiałów budowlanych, które mają niski wpływ na środowisko;
- minimalne zużycie energii – budynek pasywny powinien być zaprojektowany w taki sposób, aby zużywał minimalną ilość energii na ogrzewanie i chłodzenie. Rekomendowanym rozwiązaniem jest także ograniczenie wykorzystania prądu na oświetlenie i użytkowanie wyposażenia poprzez zastosowanie energooszczędnych rozwiązań.
- komfort termiczny – należy zadbać, aby wnętrze budynku było stabilne temperaturowo przez cały rok;
- odpowiednie planowanie przestrzeni – przestrzeń powinna zostać podzielona w taki sposób, aby zmaksymalizować efektywność energetyczną i jednocześnie zapewnić komfort użytkownikom;
- wybór odpowiednich systemów grzewczych i chłodzących – jeśli konieczne jest zastosowanie systemów grzewczych lub chłodzących, należy wybrać te o niskim zużyciu energii, takie jak pompy ciepła.
Projektowanie domu pasywnego wymaga uwzględnienia wielu aspektów w celu osiągnięcia wysokiej efektywności energetycznej. Ważne jest także, aby zwrócić uwagę na lokalne warunki, które mogą wpłynąć na projekt i konstrukcję.
Dowiedz się więcej na temat wykorzystania płyt warstwowych w budownictwie energooszczędnym.
Dom pasywny – parterowy czy piętrowy?
Decydując się na budowę domu pasywnego, istotne jest wybranie odpowiedniego projektu, zarówno pod względem układu pomieszczeń, jak i liczby pięter. Co bardzo ważne, osiągnięcie maksymalnej efektywności energetycznej budynku nie wymaga zawężenia spektrum poszukiwań tylko do budynków parterowych lub jedynie do piętrowych. W tym zakresie istnieje dowolność. Wybór powinien zależeć od preferencji inwestora i przyszłych użytkowników budynku.
Dom parterowy jest popularnym wyborem ze względu na łatwość adaptacji dla osób starszych i niepełnosprawnych. Wszystkie pomieszczenia znajdują się na jednym poziomie, co zapewnia wygodę poruszania się. Dom piętrowy może być z kolei bardziej efektywny pod względem wykorzystania przestrzeni. Budynek z dwiema kondygnacjami daje możliwość oddzielenia stref dziennych od nocnych i zapewnia większą elastyczność pod względem rozmieszczenia pomieszczeń. Ostateczny wybór zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb domowników. Bez względu na ilość kondygnacji wskazana jest minimalizacja powierzchni zewnętrznej i uproszczenie bryły budynku – o wiele lepsze parametry zapotrzebowania energetycznego uzyskuje się na budynkach o kształcie jak najbardziej zbliżonym do sześcianu.
Sprawdź jakie możliwości dają płyty warstwowe w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym