Skip to main content
Relacja z Q&A – Dom z płyty warstwowej

Relacja z Q&A – Dom z płyty warstwowej

29 maja 2020

Jesteśmy po pierwszym spotkaniu ekspertów, którzy omawiali możliwości zastosowania płyt warstwowych z rdzeniem PIR w budownictwie jednorodzinnym. Rafał Szymański – architekt, który zbudował własny dom z użyciem płyt warstwowych, oraz Jacek Łazuka – ekspert Balex Metal, omawiali najważniejsze cechy płyt.

Zostały poruszone kwestie termoizolacji oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych, możliwości konstrukcyjne, techniki budowy oraz oczywiście mankamenty i znaki zapytania jakie pojawiają się przy takim zastosowaniu tego materiału.

Doświadczenie z płytami warstwowymi

Z wieloletniego doświadczenia architekta wynika, że elewacje z płyt warstwowych są bardzo trwałe. Nawet po kilkunastu latach nie ulegają deformacji czy odbarwieniom.

Rafał Szymański zaprezentował przykład innego domu, w którym płyta warstwowa została wykorzystana jako warstwa osłonowa na konstrukcji stalowej. Jako minus tego rozwiązania wymienia wewnętrzny wygląd ścian czyli okładziny stalowej z profilem liniowym płyty. Dlatego w tym przypadku, ze względów wizualnych jest potrzebny dodatkowy materiał np. płyta GK, który zasłoni okładzinę stalową płyty warstwowej i zapewni standardowy dla budownictwa mieszkaniowego wygląd ścianom wewnętrznym.

Rafał Szymański zwrócił uwagę, że ułożenie płyt w układzie pionowym minimalizuje liczbę miejsc, gdzie wymagane są obróbki blacharskie. W tym wypadku jest to jedynie wykończenie wokół okien oraz obróbka szczytowa i narożnikowa. Jednak jak stwierdził Jacek Łazuka, Balex Metal dostarcza płyty o takiej długości, które w układzie poziomym pokrywałyby całą ścianę budynku i de facto liczba obróbek byłaby również zminimalizowana. Chociaż układ pionowy z pewnością ma dodatkowy walor – wysmukla optycznie budynek.

W regionach takich jak Śląsk, elewacja z płyty warstwowej ma dodatkową wartość. Mianowicie można ją czyścić za pomocą myjki. Tynki tradycyjne w dość krótkim czasie ulegają trwałemu zabrudzeniu.

Rafał Szymański wykorzystuje również płyty warstwowe jako element elewacyjny – ich montaż na ścianach z tynkiem tradycyjnym. Płyty można bezpośrednio przytwierdzać do ścian murowanych jako łączenie, a montaż płyt może się odbyć bezpośrednio do ściany konstrukcyjnej – na ruszcie (nawet z pominięciem usuwania poprzedniej warstwy termoizolacyjnej takiej jak styropian). Jest to przykład realizacji w ramach termomodernizacji.

Dom z płyty warstwowej Rafała Szymańskiego - założenia

Dom z płyty warstwowej: ściana murowana z przykręcaną płytą warstwową. Architekt chciał uzyskać dom o walorach jak najbardziej ekonomicznych i energooszczędnych. Dom miał mieć zminimalizowany stosunek sumy powierzchni zewnętrznych do kubatury, aby maksymalnie ograniczyć możliwość emisji ciepła i zbliżyć się do standardów budownictwa pasywnego.

Architekt przedstawił koncepcję budowy przegrody budynku:

  • płyta warstwowa z rdzeniem poliuretanowym o gr. 12 cm
  • pustka powietrzna (eksperci poruszyli kwestię skraplania się pary wodnej punktowo przy wkrętach. Jednak nie ma możliwości by te potencjalne skropliny kumulowały się i był to efekt w jakikolwiek sposób zauważalny i problematyczny)
  • ściana murowana z pustaka 25 cm
  • tynk od wewnętrznej strony budynku

Po dokonaniu wyliczeń, okazało się, że zostały spełnione warunki techniczne jeśli chodzi o normy – nie tylko na rok 2017, ale również i te przewidziane na rok 2021. W ten sposób  powstała koncepcja domu pasywnego.

Trzeba wziąć pod uwagę czy warunki miejscowe pozwalają na wzniesienie budynku z elewacją z płyty warstwowej. Z reguły nie ma z tym problemu jeśli plan miejscowy nie jest pod szczególnym nadzorem konserwatora zabytków.

Elewacja domu

Elewacja z płyt została zamontowana przez trzy osoby w ciągu 4 dni bez konieczności korzystania ze specjalistycznego, kosztownego sprzętu w postaci dźwigów, czy podnośników. Do jej wykonania użyto jedynie rusztowania, drabiny, wkrętarki oraz wiertarki. Płyty z ukrytym zamkiem składa się jak meble przykładając po prostu do siebie kolejne moduły. Płyta wybacza wiele błędów i nawet po jej ułożeniu, można ją jeszcze dociąć. Elewacja została zmontowana przez osoby, które nie miały zbyt dużego doświadczenia praktycznego w tym zakresie, jednak ta realizacja nie przysporzyła im ani wielu wątpliwości, ani kłopotów.

Pozostają jeszcze do wykonania obróbki blacharskie. Przy oknach o wymiarach powyżej 2 m, nie da się ich zamówić „gdziekolwiek”. Jednak Balex Metal świadczy usługę szybkich zamówień, a w ich ramach wykonywania obróbek blacharskich pod wymiar. Nowoczesne maszyny pozwalają wykonywać obróbki nawet o długości 6 m.

Dodatkowa zaleta przy montażu

Jacek Łazuka dodał, że poliuretan w rdzeniu płyt warstwowych jest nieaktywny kapilarnie, dlatego nigdy woda nie zostanie wsiąknięta do wnętrza rdzenia. Dlatego, jak podkreśla architekt, płyta warstwowa z rdzeniem PIR może być montowana niezależnie od pory roku. A tego typu realizacje można wykonywać w tzw. martwym sezonie budowlanym, gdy niektóre prace budowlane nie są możliwe właśnie ze względu na warunki atmosferyczne.

Dach

Dach domu jest płaski i nie posiada żadnego komina. Na dachu również położona jest płyta PIR i architekt chciał uniknąć jej przebijania, a potrzebne przejścia kanałów wentylacji mechanicznej są umiejscowione w ścianie. Attyką jest bezpośrednio płyta i nie ma tam żadnej ścianki kolankowej.

Na dachu docelowo będą zamontowane panele fotowoltaiczne. Wytrzymałość płyt PIR na ściskanie pozwala na montaż dodatkowych urządzeń – nie tylko solarnych, lecz również wentylacyjnych.

Ogrzewanie i koszty

Kotłownia znajduje się na piętrze domu. Komin, jak już wspomniano, nie jest w tym domu potrzebny. Piec jest dwufunkcyjny i taki system ogrzewania w zupełności wystarczy.

Przy kubaturze 480 m3 budynku do ogrzania – roczny koszt ogrzewania w 2018 roku wyniósł 1350 zł, a w kolejnym 1150 zł. przy stałym utrzymywaniu temperatury na poziomie 22 stopni.

„Tani” – w jakim aspekcie?

Oprócz uzyskania domu o charakterze pasywnym i generowania niższych rachunków za ogrzewanie, jest również aspekt związany z: kosztami i czasem pracy, jakością wykonania.

Przede wszystkim położenie płyty warstwowej jako elewacji jest ogromną oszczędnością czasu, a co za tym idzie, również pieniędzy. Elewacja domu została wykonana w 4 dni. Przy tynku tradycyjnym, na pracę trzeba przeznaczyć ok 2 tygodni.

Ponadto porównując koszty w zestawieniu ze styropianem, elewacja z płytą wychodzi o ok. 30% taniej.

Jest tu też brana pod uwagę jakość wykonania. Architekt podkreśla, że ma idealnie równą ścianę elewacyjną i wszystko wygląda tak, jak sobie założył, na najwyższym poziomie. A po 2 latach nie widać na elewacji żadnych zmian. W przypadku zabrudzenia, wystarczy je zmyć.

Mankamenty domu

Płyty „pracują” na zamkach. Zdarza się, że po gorącym dniu czy zimnej nocy, pojawia się 2-3 odgłosy. Nie jest to notoryczne, natomiast jest moment, w którym można usłyszeć, że zeszło naprężenie między płytami. Jednocześnie mimo dużych amplitud temperatur, płyta nie wchłania wilgoci i jest wdzięcznym materiałem ociepleniowym.

Drugą sprawą są firmy wykonawcze. Zazwyczaj są one przyzwyczajone do dużych realizacji związanych z montażem płyt warstwowych. W przypadku domku jednorodzinnego, ich stawki będą więc wyższe. Ale architekt wraca tutaj do kwestii montażu – wykonał go sam, nie mając wcześniej takiego doświadczenia.

Pytania o dom z płyty warstwowej podczas Q&A

  • Czy każdy projekt można przerobić na technologię z użyciem płyty warstwowej?

Tak, jednak powinien być to projekt prosty w swojej formie. Musi omijać takie rozwiązania jak wykusze, załamania. Chociaż w domu architekta występowało na elewacji jedno przełamanie osi ściany i płyta była gięta do kąta 135 stopni (od strony wewnętrznej została nacięta i wygięta), to jednak im mniej tego typu rozwiązań, tym lepiej.

Nawet przy typowych, gotowych projektach można zastosować płytę warstwową. Powstała koncepcja jej użycia np. na ścianie do okapów.

Trzeba pamiętać, że im więcej otworów, tym więcej pracy przy płycie. Jednak płyta zastępuje i tynk i ocieplenie - to jest najistotniejsze, bo w rezultacie i tak oszczędzamy czas.

  • Akustyka domu

Normalna termoizolacja – wełna, styropian, tynk – nie da takiej izolacji akustycznej jaką zapewniają płyty warstwowe. Zastosowana płyta warstwowa w domu architekta (120 mm) daje współczynnik tłumienia akustycznego rzędu 26 decybeli.

  • Grafitowa kolorystyka domu

Daje bardzo dobry efekt, łagodny, minimalistyczny. W słońcu dom nie razi i nie ma blasku.

  • Do czego można montować?

Płyta ścienna warstwowa może być montowana do rusztu stalowego, drewnianego, aluminiowego oraz bezpośrednio do tradycyjnej, murowanej ściany (tutaj architekt sugeruje dopracowanie wylewania wieńców żelbetowych i wykorzystanie ich jako idealnie splanowanej powierzchni do montażu płyt). Ruszt jest jednak najlepszym rozwiązaniem.

  • Czy można wykonać domek letniskowy z płyty warstwowej?

Tak, i to w taki sposób, aby domek w przyszłości móc przewieźć w inne miejsce.

  • Co w przypadku dużej ilości śniegu zalegającego na Pana dachu?

Pewna ilość zalegającego śniegu na dachu jest uwzględniona w obliczeniach projektowych. Proszę pamiętać, że śnieg jest również izolatorem. Nawet jego duża ilość nie jest żadnym problemem, jeżeli nie przekracza dopuszczalnych obciążeń.

  • Czy rekuperacja jest istotna przy termoizolacji?

Nie mając kominka, architekt nie ma w domu komina, ani żadnych przebić pionowych. Rekuperacja nie ma znaczenia w przypadku termoizolacji. Dzięki niej dom jest po prostu jeszcze bardziej oszczędny – dłużej utrzymuje ciepło w zimie i chłód latem. Jest większy komfort mieszkania.

  • Czy jest jednak walor ściany murowanej w aspekcie komfortu mieszkania? Większy niż miałoby to miejsce przy konstrukcji stalowej i płycie warstwowej (bez ściany murowanej).

W takim wypadku, bez rekuperacji, taki dom nie poradziłby sobie. Wymiana powietrza i utrzymanie stałej wilgotności jest tutaj bardzo ważna. Więc rekuperacja jest w tym wypadku absolutnie niezbędna.

  • Czy płyty warstwowe nadają się również do użycia w ramach termomodernizacji?

Jak najbardziej. Szczególnie, gdy dotyczy to domów typu „polska kostka”.

  • Czy płyta warstwowa sprawdzi się na domkach kanadyjskich?

Absolutnie tak. Obudowa będzie bezproblemowa.

  • Czy można obniżyć koszty budowy domu właśnie przy wykorzystaniu płyt warstwowych?

Tak, wszystkie aspekty, które zostały wymienione przy charakterystyce budowy tego domu, miały wpływ. 

  • Jak wygląda łączenie dachu i ściany w domu z płyty warstwowej?

Przy dachu płaskim, płyta wystaje – tzn. staje się attyką, i na to wyłożona jest membrana, potem obróbka blacharska.

Przy dachu skośnym – również trzeba zachować ciągłość termoizolacji. W przypadku domu typu „stodoła” łączenie odbywa się rdzeń w rdzeń. W przypadku klasycznego domu, z dachem skośnym z okapem, termoizolacja ściany musi dochodzić do termoizolacji dachu.

  • Obciążenie wiatrem, nasłonecznienie – czy z takimi czynnikami płyta poradzi sobie?

Parametry obciążeniowe musi spełnić konstrukcja, a płyta jest tylko jej osłoną. Jeśli chodzi o nasłonecznienie – ogólnie ta płyta nie boi się ani ciepła, ani zimna. Drzewa i wiatr też nie są problemem – najlepiej to widać na budynkach przemysłowych, nawet tych starych, gdzie nic się z tymi elewacjami nie dzieje.