EKOENERGETYCZNY DISNEYLAND – TERMOMODERNIZACJA I ROLA POLIURETANU

Inteligentne miasta – to kolejny etap, na który nadszedł czas po inteligentnych domach.  Niemieckie miasteczko Bottrop dostało swoją drugą szansę i właśnie się odradza. Zapadła decyzja – żeby miasto stało się ekologicznym miastem przyszłości – zamiast być starą górniczą osadą.

Bottrop do niedawna było niczym niewyróżniającym się, przemysłowym miasteczkiem w Zagłębiu Ruhry, szczęśliwie położonym w pobliżu istotnych tras komunikacji samochodowej i kolejowej. Kopalnia, rafineria i kilka zakładów przemysłowych dawało zatrudnienie i było fundamentem, na którym miasto mogło się rozwijać. Dziś kopalnia trochę podupadła. Zmniejszono wydobycie, znacznie ograniczono liczbę miejsc pracy. Miastu w najlepszym razie groziła stagnacja. Kryzys odczuli również Polacy, którzy dotarli tu za chlebem głownie ze Śląska, a zwłaszcza z miasta partnerskiego, jakim dla Bottrop są Gliwice. Pracowali w kopalni, założyli nawet własną drużynę piłkarską FC Polonia Bottrop e.V. Nasi rodacy, tak jak pozostali mieszkańcy, stali się ostatnio beneficjentami szeroko zakrojonej akcji mającej uczynić z Bottrop miasto innowacji. Dziś głośno o tym nie tylko w Zagłębiu Ruhry, ale także w całych Niemczech. Wkrótce o wynikach technologicznej i mentalnej rewolucji, swoistego eksperymentu na miejskiej tkance, dowie się cała Europa.

Smart City

Cel, jaki postawili sobie włodarze Bottrop, jest klarowny, ale niezmiernie trudny do osiągnięcia. Podczas gdy na terenie Unii Europejskiej emisja CO² ma zostać ograniczona o 50 proc. do 2050 roku, tu chcą tego dokonać do 2022. Wydaje się, że sukces jest blisko, zważywszy że już udało się zredukować tę emisję o 38 proc. Nie byłoby to jednak możliwe, gdyby nie ujęto zagadnienia w tak szerokiej skali. W akcję włączono bowiem całe miasto, bez wyjątków. Gruntownej termomodernizacji poddaje się stopniowo całe osiedla mieszkaniowe oraz budynki publiczne, wszędzie pojawiają się też instalacje solarne.

Oszczędzanie energii lub pozyskiwanie jej z tzw. źródeł odnawialnych ma odmienić oblicze dawnego, zadymionego Bottrop. Hasło na dziś to “Blue Sky – Green City”. Koniec z zanieczyszczeniami, postindustrialnym krajobrazem i wysokimi kosztami eksploatacji starych domów. Ma być zielono, tanio i nowocześnie. Wyznaczono w tym celu pięć obszarów działania: mieszkanie, praca, energia, mobilność, miasto. Ten mądry plan prawdopodobnie nie miałby szans powodzenia, gdyby nie wytrwałość władz miejskich, ogromne zaangażowanie promocyjne, wsparcie 70 firm partnerskich oraz pomoc aż 14 ośrodków naukowych, merytorycznie wspomagających poszczególne przedsięwzięcia.

Projekt finansowany jest głównie ze środków publicznych i rożnego rodzaju dotacji. Konsorcjum, które zainicjowało program, liczy na to, że gdy misja w Bottrop zostanie wreszcie zrealizowana, sprawdzony już pomysł zaadaptują także inne miasta w Niemczech i w pozostałych krajach Europy.

Inicjatywy dla miasta i jego mieszkańców

Rok 1963 jest dla Bottrop kluczowy. Wtedy nastąpił boom przemysłowy i zaczęto wielką rozbudowę. Wzniesiono duże osiedla domów jednorodzinnych, które zaludniły się robotnikami i ich rodzinami. Dziś budynki te, stanowiące trzy czwarte wszystkich, otrzymują drugie życie. Poddaje się je termomodernizacji na ogromną skalę. Ocieplane są ściany stare okna wymieniane na energooszczędne, a dotychczasowe instalacje ustępują miejsca zdecydowanie nowocześniejszym, często skomponowanym w oparciu o pompy ciepła zasilające wodne ogrzewanie podłogowe. Powszechny widok stanowią całe ściany i połacie dachowe pokryte panelami fotowoltaicznymi. Instalacja taka, umieszczona na jednym tylko domu, może wyprodukować rocznie 22000 kW energii. Zważywszy że zapotrzebowanie zmodernizowanego budynku średniej wielkości wynosi tam około 19000 KW rok, mieszkańcy są 3000 kW do przodu. Dzięki stworzonej mikrosieci kooperatyw energetycznych (przesył, magazynowanie) mogą tę nadwyżkę odstąpić lub odsprzedać.

Konsumenci stają się zatem prosumentami. Nie tylko korzystają z energii, ale też sami ją wytwarzają. Docelowo ma powstać 10 elektrociepłowni typu Home Power oraz aż 100 małych mikroelektrociepłowni w lokalnych, osiedlowych sieciach. Planuje się także odzyskiwanie energii z tak zwanej biomasy komunalnej oraz budowę ekologicznych oczyszczalni ścieków. Wiele budynków wyposażono w systemy inteligentnego sterowania oraz monitorowania domowych instalacji. Analizują one zużycie energii i pilnują, żeby nie przekroczyło ono ustalonych limitów. Termomodernizacja oraz inwestycje w OZE to jednak nie wszystko. Zainicjowano w sumie 200 rożnych projektów mających uczynić przestrzeń miejską przyjazną klimatowi i angażujących do tego społeczność lokalną. Mieszkańcy mogli je opiniować, poprawiać, proponować własne rozwiązania.

Miasto z poliuretanową izolacją

W wielu budynkach, które przeszły modernizację termiczną, do izolacji cieplnej użyto zmodyfikowanego poliuretanu – sztywnej pianki PIR. Materiałem tym przed stratami ciepła zabezpieczono ściany, dachy, podłogi i fundamenty. Ocieplano dachy i całe budynki. Przykładem może być położony w centrum miasta budynek Covestro. Użyto przy nim do izolacji ścian i dachu oraz ocieplenia budynku – płyt termoizolacyjnych z poliuretanu. Nie bez racji wybrano właśnie ten materiał. Zaważyły jego doskonałe parametry termoizolacyjne, wyrażone przez niską wartość współczynnika przewodzenia ciepła λ (nawet 0,024 W/mK). Dziś poza „kosmicznymi” produktami przyszłości, takimi jak aerożel, żaden z materiałów termoizolacyjnych nie dorównuje poliuretanowi – piance PIR - pod względem skuteczności w temacie ocieplenia domu i dachu. 

Czy wiesz, że…?

W Bottrop znajduje się najdłuższy kryty stok narciarski na świecie. Mająca ponad 640 m długości trasa w Alpincenter Bottrop oferuje nartostrady dla początkujących i zaawansowanych. Zagorzali miłośnicy białego szaleństwa mogą spróbować swoich sił na nartostradzie o nachyleniu 24 proc. Dla zwolenników freestyle'u przygotowano tor do skoków w funparku. Ofertę hali uzupełnia możliwość wypożyczenia sprzętu i wynajęcie instruktora. Ci, którzy szukają innej zachęty, mogą pobawić się w sąsiadującym na zewnątrz parku linowym, na letniej trasie saneczkowej czy spróbować swoich sił w paintballu. Szczególną atrakcją są skoki spadochronowe w jedynym w Niemczech kanale powietrznym znajdującym się obok budynku.